The Ocean Cleanup: hoe het slechtste visnet ter wereld oceanen schoonveegt
“Er drijft een hoop plastic in onze oceanen. Als dat lang genoeg ronddrijft dan wordt het vanzelf microplastic en daarna nanoplastic. Vissen eten dit op en daarmee komt het uiteindelijk in elk van ons terecht. We zien dat nu al gebeuren. Er zijn 5 grote ‘vuilnisbelten’ die plastic soep vormen. De grootste vuilnisbelt van allemaal is de Great Pacific Garbage Patch (GPGP), een gebied dat 32x zo groot is als Nederland. Daar drijft 100 miljoen kilo plastic en dit is het focusgebied van The Ocean Cleanup."
Als Nisha Bakker, director partnerships van The Ocean Cleanup, het verhaal van The Ocean Cleanup aan ons vertelt, moeten we toch wel even slikken bij de grootsheid van dit probleem waar zij zich op richten.
En het is precies wat The Ocean Cleanup zo inspirerend maakt. De schaal is ongekend, net als de ambities en stappen. Dat is precies wat het project kenmerkt. Dit jaar is The Ocean Cleanup de meest inspirerende non-profit organisatie van Nederland.
Scores
Visie & relevantie - plek 1
Innovatieve kracht - plek 1
Overall inspiratiescore - plek 1
Klantbeleving - plek 1
Product & dienst - 23
Op 16-jarige leeftijd zag de Nederlander Boyan Slat tijdens het duiken in Griekenland meer plastic dan vissen. Hij dacht: “Waarom kunnen we dit niet gewoon opruimen?” Deze vraag bracht hem ertoe om voor een schoolproject onderzoek te doen naar het plasticvervuilingsprobleem. In 2012 hield Boyan een TEDx-lezing over hoe we de oceanen van de wereld van plastic kunnen ontdoen met behulp van technologie. De video ging viral en het momentum dat daarop volgde stelde hem in staat om van school te gaan en The Ocean Cleanup op te richten.
In 2050 wordt er 3x zoveel plastic geproduceerd
Tijd kopen voor een enorme uitdaging
De cijfers onderschrijven de urgentie. Ieder jaar wordt er voor 400 miljoen kilo aan plastic gefabriceerd. Gelukkig komt slechts 0,5% daarvan in de oceaan terecht. Maar omdat de wereldwijde productie van plastic sinds de jaren ’60 exponentieel toeneemt, belandt er toch een gigantische hoeveelheid in de zee. Studies laten zien dat we wereldwijd in 2050 3x zoveel plastic zullen produceren als dat we nu al doen. Als we niks doen dan wordt dit probleem alleen maar groter.
The Ocean Cleanup wil de enorme berg plastic opruimen. Maar als je alleen de plastic soep opruimt, dweil je met de kraan open. Dus bestaat het plan van The Ocean Cleanup uit twee pijlers: 1. close the tap; 2. mop the floor.
Close the tap 1000 rivieren, of 1% van de wereldwijde rivieren, zijn verantwoordelijk voor 80% van het plastic dat vanuit land in de oceanen stroomt. Met 'close the tap' wil The Ocean Cleanup de instroom via rivieren indammen met 90%.
“We kopen tijd, het probleem moeten we samen oplossen.”
Nisha Bakker, Director Partnerships
Een project, geen organisatie
Duizelen de cijfers al? Nisha voegt er nog één cijfer aan toe: 2040. Dat is de deadline van het project. Want dat is The Ocean Cleanup, en zeker geen stichting of bedrijf. Want een project heeft een einddatum. En die stelde ook The Ocean Cleanup voor zichzelf. Ze heffen zichzelf in 2040 op.
Alsof het probleem niet al genoeg urgentie creëert, doet deze deadline er nog een schepje bovenop. Want om dit probleem echt voor de volle 100% te tackelen, moet het systeem veranderen. Nisha: “We kopen tijd. Tijd die nodig is om samen te werken aan wet- en gedragsverandering.” We voegen dus urgentie toe aan de systeemveranderingen die we als samenleving te organiseren hebben.
Mop the floor
De eerste jaren stonden in het teken van onderzoek. Naar de grootte van het probleem, de onderliggende oorzaken en de beste technologieën. Na veelvuldig itereren en testen vonden ze in 2021 iets dat werkt.
Het resultaat? Het slechtste visnet ter wereld: 2,3km lang, ondiep zodat vissen en schildpadden eronderdoor kunnen. Met in het net nep-haaien en een protocol voor als er toch onverhoopt een schildpad verstrikt raakt. Er is een KPI op ‘bycatch’. Dan de impact. Op een openbaar dashboard wordt de plastic-score van de GPGP bijgehouden, hier te zien. Begin juli '24 is er bijna 15 miljoen kilo plastic opgeruimd.
Het slechtste visnet ter wereld
Exponentieel opschalen
Nu het werkt, is het tijd om op te schalen. En flink ook. Exponentiële opschaling is nodig. Niet alleen om de exponentiële productie van plastic bij te kunnen benen, maar ook om de deadline van het project te halen.
Om een gebied dat 32x zo groot is als Nederland, plasticvrij te maken, is een enorme versnelling nodig. Ook omdat in de winter niet opgeruimd kan worden in verband met de golven die dan wel tot wel 30m hoog kunnen zijn.
